W dniach 12 i 13 września w Warszawie grono wybitnych intelektualistów katolickich obradowało na konferencji pt. “Przywrócić Blask Prawdy”. Konferencja, zorganizowana przez Collegium Intermarium, poświęcona była refleksji nad encykliką Jana Pawła II Veritatis Splendor. Wśród zaproszonych prelegentów znalazł się między innymi znany rekolekcjonista i wykładowca, ks. prof. Robert Skrzypczak. Poniżej publikujemy streszczenie jego wystąpienia. Zachęcamy także do wysłuchania rozmowy z księdzem Robertem…
W swym osobistym doświadczeniu, filozoficznym dorobku, wypełnianiu roli nauczyciela wiary na światowej arenie, a zwłaszcza w mistycznym życiu modlitwy, Jan Paweł II osiągnął unikalną i głęboką syntezę godności osoby ludzkiej i jej wolności. Wielu ludzi odnalazło prawdziwą wolność dzięki temu człowiekowi, który głosił Ewangelię mocnym głosem i z pełną szczodrością, bez obaw, bez zawahania i bez kalkulowania kosztów.
Encyklika Veritatis Splendor została napisana jako odpowiedź na współczesne kwestionowanie katolickiej teologii moralnej, a w jej ramach odrzucanie rozpoznawalności prawdy obiektywnej oraz przystawanie na twierdzenie, iż wolność wcale nie musi wiązać się za każdym razem z wyborem dobra. Zanik pojęcia powszechnej prawdy o dobru prowadzi do tworzenia skrajnie subiektywistycznych i indywidualistycznych koncepcji sumienia i osądu moralnego. To z kolei powoduje zerwanie związku obiektywnego porządku moralnego z sumieniem ludzkim, jak i prawa naturalnego z wolnością (VS 46). W myśl tej koncepcji człowiek nie ma żadnej natury, jest tylko czystą wolnością.
Tymczasem w Wojtyłowym podejściu wolność odgrywa rolę konstytutywnego parametru życia osobowego. Dzięki wolności dopełnia się transcendentalny wymiar każdej osoby. Człowiek jest wolny, ponieważ jest autonomicznym sprawcą decyzji. A gdzie wolność, tam sprawczość i odpowiedzialność. „Dobrem osoby jest istnienie w Prawdzie i czynienie Prawdy” (VS 84). Im bardziej człowiek zna Prawdę, tym skuteczniej będzie stanowił o sobie. I będzie bardziej wolny. Im mniej Prawdy, tym mniej wolności w działaniu, bo wolność ludzka nierozdzielnie łączy się z Prawdą.
Prawda wyzwala w człowieku akt osobowy, uruchamia ludzką wolność. Dlatego też łączy się ona ze szczególną dyspozycją człowieka do daru z samego siebie. Bezinteresowne oddanie się siebie drugiej osobie stanowi szczyt osobowego aktu człowieka stanowiącego o sobie. Kościół twierdzi dzisiaj wbrew światu, że żaden człowiek nie osiągnie spełnienia, dopóki nie będzie wolny, a żaden człowiek nie będzie wolny, dopóki nie będzie mógł kochać.
Żaden zaś człowiek nie jest wolny w miłości, dopóki nie może kochać Tego, dla którego został stworzony, czyli Chrystusa, który tak nas umiłował, że oddał za nas życie, abyśmy mogli być wolni! „Jego ukrzyżowane ciało to pełne objawienie nierozerwalnej więzi między wolnością a prawdą, zaś Jego powstanie z martwych to najwyższe świadectwo płodności i zbawczej mocy wolności przeżywanej w prawdzie” (VS 87).
Te intuicje Wojtyły rozwijały się w kontekście debat Soboru Watykańskiego II, w którym brał on aktywny udział, angażując się, między innymi, w dyskusję wokół wolności religijnej. Znalazły one następnie zastosowanie w dojrzałej postaci w nauczaniu Jana Pawła II, nieustraszonego apostoła i obrońcy blasku prawdy – Veritatis Splendor.
ZOBACZ CAŁĄ ROZMOWĘ JANA POSPIESZALSKIEGO Z KS. ROBERTEM SKRZYPCZAKIEM:
Wystąpienia panelowe uczestników konferencji systematycznie publikowane są na kanale YouTube Collegium Intermarium.
CZYTAJ TAKŻE: Czy Watykan odrzuci teologię moralną Jana Pawła II? A. Robaczewski o obronie “Veritatis Splendor”