24 czerwca 2023 roku w gmachu Giełdy Papierów Wartościowych przy ul. Książęcej 4 w Warszawie odbył się Festiwal Polskiego Patriotyzmu. Fundacja Projekt Patriotyzm zaprosiła uczestników do refleksji nad współczesnym znaczeniem patriotyzmu, łącząc bogatą ofertę intelektualną z szerokim spektrum debat i prezentacji.
Sobotnie wydarzenie otworzyła premiera filmu pt. Co to jest patriotyzm?[ML1] z zebranymi wypowiedziami polskich patriotów i bohaterów naszej Niepodległości na temat patriotyzmu i miłości do Ojczyzny. Film zawiera fragmenty wywiadów m.in. z Joanną i Andrzejem Gwiazdami (legendarni działacze Solidarności), ks. Janem Sikorskim, Markiem Ostrowskim (siostrzeńcem rotmistrza Witolda Pileckiego), a także majorem Jakubem Nowakowskim ps. Tomek (Powstańcem Warszawskim), czy z reżyserką Mają Dłużewską. Po premierze nastąpiło wręczenie dyplomów. Wszystkie dwanaście wywiadów i pokazywany podczas Festiwalu film można obejrzeć na stronie wydarzenia.
Wydarzeniem specjalnym Festiwalu była prelekcja prof. Andrzeja Zybertowicza, pt. Instynkt Strategiczny Polaka. Profesor Zybertowicz, znany z przenikliwej analizy zjawisk społecznych, poruszył kwestie związane z narodową tożsamością i strategicznym myśleniem Polaków. Jego wystąpienie spotkało się z dużym zainteresowaniem, czego wyrazem była długa i ożywiona dyskusja po wykładzie. Po prelekcji uczestnicy mieli możliwość nabycia jego najnowszej książki pt. Cyber Kontra Real, z dedykacją autora.
Profesor podkreślił, że współczesny patriotyzm wymaga czegoś więcej niż tylko pamięci o historycznych wydarzeniach. Uważa, że powinniśmy działać strategicznie, wykorzystując zasoby i możliwości, które mamy, oraz ucząc się rozpoznawać i realizować nasze interesy narodowe. W jego opinii kluczowe jest nie tylko rozumienie historii, ale również aktywne kształtowanie przyszłości, poprzez rozwijanie myślenia strategicznego oraz świadome wykorzystywanie narzędzi w celu wzmacniania polskiej podmiotowości na arenie międzynarodowej.
Pierwsza debata festiwalu, pod hasłem Pamięć i Tożsamość, moderowana przez Michała Gawriłowa, zgromadziła znamienitych prelegentów: dr. hab. Patryka Pleskota z Instytutu Pamięci Narodowej, Jana Edmunda Kowalskiego, Prezesa Spółki Pałac Saski, oraz Piotra Mazurka, Współprzewodniczącego Rady Dialogu z Młodym Pokoleniem. Dyskusja ta była doskonałą okazją do głębokiej refleksji nad rolą pamięci historycznej w kształtowaniu współczesnej tożsamości narodowej. Prelegenci dyskutowali nad tym jak w sposób atrakcyjny można tworzyć wydarzenia patriotyczne nie tracąc wartościowych treści.
Jan Edmund Kowalski podkreślił znaczenie edukacji historycznej opartej na pozytywnych wzorcach. Jego zdaniem, historia powinna być wykorzystywana jako źródło inspiracji i wzorców do naśladowania. Zwrócił uwagę na potrzebę edukowania młodzieży przez osobiste doświadczenie historii, np. przez udział w warsztatach i festiwalach.
Prof. Patryk Pleskot wskazał na alarmujący spadek wiedzy młodzieży na temat historii najnowszej. Jego zdaniem patriotyzm powinien być oparty o państwową, a nie etniczną tożsamość, co ma znaczenie w kontekście przyszłej wielokulturowości Polski.
Piotr Mazurek zwrócił uwagę na problem związany z systemem edukacji, który nie odpowiada na potrzeby młodzieży w zakresie historii najnowszej. Wskazał na kluczową rolę organizacji pozarządowych w uzupełnianiu braków edukacyjnych, ale też wyraził opinię, że organizacje te powinny poszerzać skalę swoich działań, aby efektywniej docierać do młodzieży.
Kolejna debata, zatytułowana Kultura Źródłem Tożsamości Narodowej, moderowana przez Tomasza Piejaka, zgromadziła osobistości ze świata kultury. Aktorka Agata Klimczak-Kołakowska, aktor i reżyser Leszek Zduń, menadżer kultury Andrzej Dubiel oraz reżyser Arkadiusz Gołębiewski podkreślili kluczową rolę kultury w budowaniu i umacnianiu tożsamości narodowej. Goście dzielili się doświadczeniem z organizowania wydarzeń kulturalnych w świecie teatralnym czy filmowym opartych o tematykę patriotyczną. Arkadiusz Gołębiewski mógł opowiedzieć o Festiwalu Filmowym Niezłomni, Niepokorni, Wyklęci. Z kolei Andrzej Dubiel zauważył, że ważnym elementem poza dobrym i atrakcyjnym scenariuszem jest jakość produkcji, która ma przekazać ważne treści.
Agata Klimczak-Kołakowska podkreśliła znaczenie edukacji kulturalnej wśród młodzieży, szczególnie tej z mniejszych miejscowości, która ma ograniczony dostęp do kultury. Zwróciła uwagę, że sięganie po współczesne formy muzyczne, jak rap, może uczynić tematykę patriotyczną bardziej przystępną.
Leszek Zduń wyraził opinię, że teatr powinien kształtować wrażliwość i prezentować polskie klasyczne dzieła bez ich zniekształcania, aby były one autentyczne. Wyraził też pogląd, że klasyczne dzieła należy adaptować tak, aby odpowiadały współczesnemu odbiorcy, ale nie zmieniać ich fundamentalnego przekazu.
Andrzej Dubiel mówił o działaniach Fundacji, skierowanych zarówno do młodzieży, jak i seniorów, mających na celu wzmacnianie tożsamości narodowej opartej o wartości chrześcijańskie.
Arkadiusz Gołębiewski zwrócił uwagę na rolę filmu dokumentalnego w popularyzowaniu polskiej historii. Wspomniał o wyzwaniach związanych z przyciąganiem młodego widza, który jest przytłoczony różnorodnymi bodźcami i nowymi technologiami. Opisał działania Festiwalu Filmowego Niezłomni, Niepokorni, Wyklęci, który stawia na integrację społeczności lokalnych wokół patriotycznych tematów i daje młodym ludziom możliwość tworzenia projektów filmowych.
Trzecia debata, moderowana przez Dorotę Stangel, dotyczyła zagadnienia patriotyzmu ekonomicznego Mieczysław Grochowski, Prezes Grupy ARCHE, oraz Maciej Bombol z BondSpot S.A. dyskutowali o związkach między gospodarką a patriotyzmem, przedstawiając praktyczne aspekty ekonomicznej działalności na rzecz Ojczyzny. Dodatkowo była to unikatowa sposobność porozmawiać z doświadczonymi managerami, w tym właścicielem największej polskiej grupy hotelowej, który chętnie dzielił się swoim biznesowym doświadczeniem z młodymi słuchaczami.
Maciej Bombol zaznaczył, że kupowanie polskich produktów wzmacnia gospodarkę lokalną, ponieważ przynosi korzyści przedsiębiorcom, a także wpływa na wzrost wynagrodzeń i zatrudnienia w Polsce. Wybierając polskie produkty zamiast zagranicznych, pieniądze pozostają w kraju, co wspiera rozwój i stabilność ekonomiczną.
Również Wiesław Grochowski z Arche opowiedział o rozwoju polskiej marki hotelarskiej. Podkreślił, że zagraniczne sieci często przyczyniają się do transferu pieniędzy poza granice Polski, podczas gdy zyski z działalności jego firmy pozostają w Polsce. Arche działa na rzecz ożywienia społeczności lokalnych tworząc miejsca pracy.
Podczas wydarzenia uczestnicy mogli również wysłuchać prelekcji partnera merytorycznego wydarzenia. Fundacja GPW przybliżyła uczestnikom tajniki rynku kapitałowego w Polsce, nie zabrakło również atrakcji – na koniec Fundacja GPW zorganizowała quiz, który wzbudził żywe zainteresowanie uczestników. Z kolei Marta Kowalczyk z Instytutu Myśli Schumana przybliżyła postać patrona Roberta Schumana, ukazując jego wpływ na powojenną Europę.
Nie zabrakło również warsztatów dla uczestników – Seweryn Szwarocki, ekonomista i analityk, poprowadził szkolenie “Strategie Sukcesu”, oferując uczestnikom cenne wskazówki dotyczące rozwoju osobistego i zawodowego. Uczestnicy festiwalu mogli również zapoznać się z materiałami przekazanymi przez Instytut Pamięci Narodowej oraz Wojewódzki Urząd Pracy w Lublinie, które wzbogaciły intelektualną warstwę wydarzenia.
Kulminacją festiwalu było widowisko Non possumus, poświęcone Kardynałowi Stefanowi Wyszyńskiemu i Karolowi Wojtyle. To słowno-muzyczne przedstawienie, będące wyrazem hołdu dla tych wielkich postaci, zakończyło festiwal w sposób uroczysty i refleksyjny.
Festiwal Polskiego Patriotyzmu 2023 nie tylko dostarczył uczestnikom licznych okazji do intelektualnej stymulacji, ale także zainspirował do dalszej pracy na rzecz wspólnego dobra. Było to wydarzenie, które łączyło refleksję nad przeszłością z wyzwaniami teraźniejszości, promując wartości fundamentalne dla naszej tożsamości narodowej. Całe wydarzenie było transmitowane w Internecie, a nagrania z poszczególnych paneli są dostępne na stronie wydarzenia.
Zadanie publiczne Festiwal Polskiego Patriotyzmu sfinansowane jest ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021-2030.
