W piątek, 17 listopada, w Instytucie Wymiaru Sprawiedliwości przy ul. Krakowskie Przedmieście w Warszawie odbyła się konferencja pt. „Pierwsza polska strategia walki z przemocą seksualną wobec dzieci – geneza i wdrażanie”. Członkowie Zespołu do spraw Przeciwdziałania Przestępczości Przeciwko Wolności Seksualnej i Obyczajności na Szkodę Małoletnich, który funkcjonował przy Ministerstwie Sprawiedliwości, przedstawili założenia Krajowego Planu przeciwdziałania przestępstwom przeciwko wolności seksualnej i obyczajności na szkodę osób małoletnich. Wzięliśmy udział w tym ważnym wydarzeniu i zapytaliśmy organizatorów o szczegóły prezentowanej strategii.
Plan został opracowany przez wyżej wymieniony Zespół, a przyjęty przez Radę Ministrów 17 października br. Konferencję otworzył wiceminister sprawiedliwości dr Marcin Romanowski, odpowiedzialny za prace Zespołu. Jak podkreślił minister Romanowski, Krajowy Plan wraz z tzw. “ustawą Kamilka” tworzą solidne podstawy normatywne pod system ochrony dzieci przed przemocą i przestępczością seksualną. Wprowadzone standardy określił jako należące do najwyższych nie tylko w Europie, ale na całym świecie.
W rozmowie z portalem Afirmacja.info wiceminister sprawiedliwości stwierdził, że strategia ma na celu wzmocnić system ochrony nieletnich przed przestępczością seksualną.
– Dzięki “ustawie Kamilka”, która została uchwalona latem tego roku, ma postawy prawne i instytucjonalne. Będzie nadzorowana przez organ pomocniczy Ministerstwa Sprawiedliwości, który właśnie jest w trakcie powoływania. Strategia została przyjęta miesiąc temu przez Radę Ministrów i celem tej konferencji jest nie tylko jej prezentacja, ale również pokazanie pierwszych efektów jej wdrożenia – podkreślał polityk.
Romanowski dodał, że liczy na kontynuowanie strategii walki z przestępczością seksualną wobec nieletnich przez nowy rząd.
– Powodem tej nadziei jest to, że prace nad “ustawą Kamilka” przebiegały w atmosferze konsensusu wszystkich sił politycznych. Prezentowana strategia jest paralelna do “ustawy Kamilka”. Mam nadzieję, że wszyscy zdajemy sobie sprawę z tego, jak ważna jest ta tematyka i potrzebne reformy nie stracą na dynamice w okresie zmiany politycznej – ocenił.
CZYTAJ TAKŻE: “Ustawa Kamilka” a pedofilia. Czy nowe przepisy zatrzymają następców Krzysztofa S.?
Wyrok to nie wszystko
Wykład inaugurujący podczas piątkowej konferencji wygłosiła Shailey Hingorani (Head of Policy, Advocacy and Research), przedstawicielka #WeProtect Global Alliance, międzynarodowej organizacji eksperckiej walczącej z wykorzystaniem seksualnym dzieci w internecie. Następnie głos zabrała Ina Verzivolli, Specjalistka Ochrony Dziecka UNICEF w Biurze Regionalnym dla Europy i Azji Centralnej w Genewie. Obecność zagranicznych gości miała szczególne znaczenie ze względu na przyjęcie przez twórców Planu standardu Model National Response, opracowanego właśnie przez #WeProtect Global Alliance.
Co w praktyce kryje się za powyższymi terminami? To przede wszystkim koordynacja działań. Plan jest podzielony na sześć obszarów, do których należą: polityka i zarządzanie, organy ścigania i wymiar sprawiedliwości, wsparcie i ochrona osób pokrzywdzonych oraz członków ich rodzin, profilaktyka ogólnospołeczna, diagnoza społeczna i edukacja społeczna, działania związane z przeciwdziałaniem przestępstwom seksualnym na szkodę małoletnich prowadzone w sektorze gospodarki oraz etyczny przekaz medialny.
– Nie możemy patrzeć wyłącznie na jeden z tych aspektów, one wszystkie są ważne. Na pewno istotne są szkolenia dzieci, rodziców, nauczycieli i innych osób mających kontakt z nieletnimi, a także przygotowania dla policjantów, prokuratorów i sędziów, aby wiedzieli, jak przeprowadzić postępowanie w taki sposób, aby ofiara przestępstwa czuła się bezpiecznie. Dodatkową kwestią jest postępowanie ze sprawcą. Nie może być tak, że poprzestaniemy jedynie na wyroku. Musimy zadbać o to, aby zminimalizować ryzyko, że dana osoba ponownie dokona kiedyś przestępstwa – mówiła w rozmowie z portalem Afirmacja.info sędzia Agnieszka Matysek.
Zespół do spraw Przeciwdziałania Przestępczości Przeciwko Wolności Seksualnej i Obyczajności na Szkodę Małoletnich został powołany do życia przez Ministra Sprawiedliwości 29 września 2021 r. W pracach Zespołu uczestniczyło wielu ekspertów z Ministerstwa Sprawiedliwości, Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości, Akademii Wymiaru Sprawiedliwości, Instytutu im. Prof. Jana Sehna oraz Centralnego Zarządu Służby Więziennej. W pracach grona eksperckiego uczestniczyli także specjaliści z Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej, Ministerstwa Zdrowia, Ministerstwa Edukacji i Nauki, Ministerstwa Sportu i Turystyki, Komendy Głównej Policji, Centralnego Biura Zwalczania Cyberprzestępczości, Komendy Głównej Straży Granicznej, NASK PIB/Dyżurnet.pl, Biura Rzecznika Praw Dziecka, Państwowej Komisji do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15, przedstawiciele świata nauki oraz organizacji pozarządowych.
CZYTAJ TAKŻE: “Nieszkodliwa” pedofilia i magicy z WHO. Wyraźmy nasz sprzeciw!
Mity na temat wykorzystywania dzieci
Na temat przestępstw seksualnych pojawia się wiele mitów, które nieświadomie są kolportowane opinii publicznej przez media. Zapytaliśmy prof. Małgorzatę Skórzewską-Amberg, która brała udział w tworzeniu strategii, jakie nieporozumienia najczęściej występują w tej tematyce.
– Zwracamy uwagę na to, by nie wiktymizować ofiary, a także osoby, która jest poczytana jako sprawcąa, choć tak naprawdę nim nie jest. Pierwsza rzecz to pedofilia, czyli termin medyczny, który diagnozuje się tylko u niektórych sprawców. Pedofil to ktoś więcej, niż tylko osoba, która seksualnie wykorzystuje dziecko. Jest dużo czynników, które muszą być zbadane. Nie trzeba być pedofilem, żeby seksualnie wykorzystać dziecko. Co więcej, pedofile są w tej chwili w mniejszości. Reszta to osoby, które mogą mieć zdiagnozowaną jakąś parafilię, ale nie muszą – tłumaczyła prawnik.
Prof. Skórzewska-Amberg przypomniała też podstawową terminologię. Przestępcą bowiem nie jest tylko tylko ten, który dopuszcza się wykorzystania seksualnego. To również osoba, która np. ten czyn rejestruje i upowszechnia.
– Sprawcą i jednocześnie poszkodowanym będzie również nastolatek, który otrzymał od kogoś zdjęcie nagiej koleżanki i rozsyła je dalej. Błędne jest zatem twierdzenie powielane w wielu mediach, że mamy do czynienia z przestępstwami pedofilskimi, ponieważ to znacznie zawęża treść problemu – wyjaśniała profesor.
Sprawca przestępstwa seksualnego w powszechnym mniemaniu to ktoś, kogo łatwo rozpoznać po dziwnym zachowaniu. Tymczasem, jak zaznaczyła prawnik, ta sytuacja się zmienia. Np. w internecie przestępstwa popełniają w dużej mierze ludzie, którzy w realnym życiu by się ich nie dopuścili, zwykle dobrze wykształceni i sytuowani.
Druga grupa sprawców, o których mało się mówi, to rówieśnicy. Seksualne wykorzystanie polega w tym przypadku najczęściej na przesyłaniu zdjęć i filmów, wyśmiewaniu, parodiowaniu itd. Często nastolatków nie spotyka żadna kara. Zdaniem prof. Skórzewskiej-Amberg należy to jak najszybciej zmienić.
– Dodatkowa kwestia to wykorzystanie fizyczne przez internet. Do niedawna prawnicy twierdzili, że nie ma czegoś takiego. Okazało się, że jest i są na świecie wyroki z takim zarzutem – podsumowała prawnik.
***
Instytut Wymiaru Sprawiedliwości jest państwową jednostką organizacyjną, podległą Ministerstwu Sprawiedliwości. Prowadzi działalność analityczno-badawczą, wspierającą poprawę systemu prawa stanowionego oraz instytucji wymiaru sprawiedliwości. W piątkowej (17.11) konferencji wzięli udział wybitni specjaliści – praktycy, psycholodzy, prawnicy i seksuologowie – którzy w swoich wystąpieniach omówili zjawisko przemocy seksualnej wobec dzieci, czynniki ryzyka jej wystąpienia, reakcje otoczenia oraz jej wpływ na dorosłe życie osób, które w dzieciństwie były ofiarami przemocy. Uczestnicy podjęli dyskusję na temat nowych rozwiązań prawnych, których celem jest zwiększenie ochrony dzieci.
OGLĄDAJ TAKŻE:
