Instytut Pamięci Narodowej postawił na edukację przez zabawę i ma w swojej ofercie już 22 rodzinne planszówki o tematyce historycznej. Pisaliśmy o tym już wiosną 2023 roku (tekst artykułu znajdziecie Państwo TU). Wszystkie planszówki są solidnie zrobione i posiadają piękną oprawę graficzną. Dziś chcemy przedstawić Państwu grę „Niepodległa”, bo 11 listopada to okazja ku temu znakomita. Jak czytamy na stronie IPN: „Niepodległa to najokazalsza z dotychczasowych gier Instytutu, prawdziwa planszówkowa megaprodukcja na cześć 100-lecia”.
Gra „Niepodległa” odwołuje się do procesu odzyskiwania przez Polskę niepodległości, który trwał w Polsce wiele lat i przebiegał etapami. Akcja gry obejmuje wydarzenia z lat 1910–1920, z naciskiem na okres od wybuchu I wojny światowej do odzyskania niepodległości w 1918 r. Dlatego na kolorowej planszy z mapą Polski, grająca drużyna przesuwa na planszy znacznik czasu. Na każdym etapie drużyna musi wykonać pewne strategiczne zadania związane z historią Polski i w dodatku odpowiednio „zagrać” kompetencjami ojców polskiej niepodległości.
Czytaj także:
Opis zadań znajduje się na osobnych kartach misji. Po osiągnięciu liniii roku 2018 następuje runda dodatkowa, której trudność uzależniona jest od efektów uzyskiwanych na wcześniejszych etapach. Mówiąc w skrócie, dużo zależy m.in. od tego, czy wojsko polskie ma duże morale czy nie („morale” oznaczają specjalne, drewniane znaczniki). Wygrana następuje oczywiście, gdy drużyna wykona odpowiednią liczbę zadań, wystarczającą do odzyskania przez Polskę niepodległości (każde zadanie to inna karta misji).
Plansza gry „Niepodległa” ze strony IPN
“Tylko współpracując, możecie wskrzesić Ojczyznę i obronić ją przed wrogami“
Obszerna duża plansza i stos elementów drewnianych i tekturowych wróżą dobrą zabawę. Dużą wartością gry jest jej konstrukcja wokół idei kooperacji, a nie rywalizacji (wszyscy gracze stanowią jedną drużynę!). To gra strategiczna, w której wygrana jest kombinacją elementów losowych (otrzymujemy stos kostek, w tym kostkę postaci, w którą się wcielamy jako gracz) oraz decyzji, które podejmujemy (gra posiada więc wiele wariantów).W komplecie otrzymujemy dwie instrukcje – do wersji podstawowej i bardziej zaawansowanej, z tyłu znajduje się poręczna tabela z ustawieniami w przypadku różnej liczby graczy. Niektóre elementy są bowiem wykorzystywane tylko w wersji zaawansowanej. Gra wciąga, choć, co muszę zaznaczyć, pewną trudność na początku przedstawia przebrnięcie przez instrukcję, z racji na wielość elementów gry. Choć i tak, plansza gry, którą otrzymaliśmy z IPN różni się od tej na stronie i prawdopodobnie była upraszczana. Dlatego polecamy przeczytanie instrukcji i wsparcie się tutorialem filmowym (adresy na końcu artykułu). Wówczas dobra zabawa rozpocznie się nieco wcześniej.
80 postaci i wydarzeń historycznych, które poznajemy „przy okazji”
Gra nie wymaga żadnej wiedzy wstępnej, zdobywamy ją podczas gry. Oprócz ojców niepodległości: Ignacego Paderewskiego, Józefa Piłsudskiego, czy Wincentego Witosa poznajemy 80 postaci i wydarzeń historycznych związanych z odzyskiwaniem przez Polskę niepodległości. O ile takie wydarzenia, jak konferencja pokojowa w Paryżu, czy powstania śląskie są dość dobrze znane, to kryzys przysięgowy lub odezwa Paderewskiego do Polonii amerykańskiej może już niekoniecznie. Dlatego ogromnie polecam przewodnik historyczny do gry, który znajdziecie Państwo w pudełku i który można ściągnąć ze strony gry TUTAJ. Warto to zrobić, bo na 13-tu stronach streszczono „146 lat wybijania się na niepodległość”, co zilustrowano zdjęciami i materiałami archiwalnymi oraz elementami gry.
Czytaj także:
Widzimy na przykład zdjęcie Heleny Paderewskiej na tle wolontariuszek Polskiego Białego Krzyża w USA. Dowiadujemy się bowiem, jak bardzo ważna była wówczas pomoc humanitarna – Polska, należała do krajów o największych zniszczeniach wojennych obok Serbii i Flandrii. Z tego przewodnika dowiadujemy się także, jak Polska szybko zyskała jedną z najbardziej postępowych ordynacji wyborczych na świecie, ośmiogodzinny dzień pracy i obowiązek szkolny. Poznajemy też np. meandry wojny polsko- bolszewickiej.
Wielki zbiorowy wysiłek
Suma sumarum gra „Niepodległa” obrazuje, jak potężny, zbiorowy wysiłek musieli wykonać polscy obywatele, aby wykorzystując nadarzające się okoliczności historyczne wreszcie, po 123 latach odzyskać niepodległość. Skąd wzięła się Polska na mapie, jak mówi okolicznościowy film IPN: „z wizji i marzeń, z ognia i walki, z krwi i poświęcenia”.
Gra „Niepodległa”
Wiek graczy: od 12 lat
Liczba graczy: od 2 do 4
Gra ma dwa warianty: podstawowy (30 min) i zaawansowany (90 min).
Strona gry: TU
Tutorial z przykładową rozgrywką TUTAJ
do kupienia TU (cena 99 zł)
Inne, ciekawe gry IPN gry TU
Agnieszka Marianowicz-Szczygieł
Zachęcamy również do oglądania materiałów edukacyjnych na kanałach IPN: