Rząd Nowej Zelandii ogłosił, że od 19 grudnia 2025 roku w kraju zacznie obowiązywać zakaz przepisywania blokerów dojrzewania dzieciom i młodzieży diagnozowanym z dysforią lub niezgodnością płciową. Decyzję tę ogłosił 19 listopada w Wellington minister zdrowia Simeon Brown, który powołał się na ubiegłoroczny raport Ministerstwa Zdrowia oceniający dostępne dowody dotyczące medycznej tranzycji osób nieletnich. Sytuację tę jako pierwszy opisał Łukasz Sakowski.
Decyzja rządu i jej uzasadnienie
Minister Brown podkreślił, że dotychczasowe analizy rządu nie wykazały jednoznacznych dowodów korzyści zdrowotnych wynikających ze stosowania blokerów dojrzewania w procesie tranzycji dzieci. Zapowiedział również, że zakaz pozostanie w mocy co najmniej do 2031 roku, kiedy mają zostać opublikowane wyniki brytyjskich badań klinicznych dotyczących zdrowotnych skutków stosowania takiej terapii.
Według ministra zmiany mają na celu „zapewnienie bezpieczeństwa” osobom nieletnim. Podobne stanowisko zajęła Karen Chhour, minister ds. dzieci i przeciwdziałania przemocy, która określiła decyzję rządu jako oparcie polityki zdrowotnej na zasadach ostrożności.
Podzielone opinie polityków i ekspertów
Wypowiedzi członków rządu spotkały się z krytyką części środowisk politycznych i medycznych. Polityk Partii Zielonych Ricardo Menéndez March ocenił, że dostęp do tranzycji medycznej może według niego mieć pozytywny wpływ na zdrowie psychiczne młodych osób transpłciowych.
Z kolei część ekspertów, jak prof. Charlotte Paul z Uniwersytetu Otago, poparła decyzję rządu, wskazując m.in. na kwestie związane z możliwością świadomej zgody u nieletnich. Sprzeciw wyraził natomiast nowozelandzki oddział organizacji WPATH, zrzeszającej specjalistów pracujących z osobami transpłciowymi.
Międzynarodowy kontekst
Nowa Zelandia dołącza do grupy państw, które w ostatnich latach wprowadziły ograniczenia dotyczące medycznej tranzycji dzieci. Różnego rodzaju regulacje lub restrykcje przyjęto wcześniej m.in. w Finlandii, Szwecji, Danii, Wielkiej Brytanii, Norwegii, Belgii, a także w części stanów USA i Kanady. Niektóre kraje, takie jak Hiszpania czy Niemcy, poszły w przeciwnym kierunku, liberalizując procedury zmiany płci.
Przepisy w Tajlandii – gdzie operacje korekty płci są wykonywane od wielu lat – również zakazują medycznej tranzycji nieletnich. Osoby poniżej 20. roku życia potrzebują zgody rodziców oraz szeregu badań diagnostycznych.
Debata naukowa i kontrowersje
W dyskusji publicznej przywoływane są różne badania dotyczące skutków medycznej tranzycji. Część publikacji naukowych zwraca uwagę na potencjalne ryzyka zdrowotne związane z długotrwałym stosowaniem terapii hormonalnych. Inne badania, często cytowane przez środowiska medyczne wspierające tranzycję, wskazują na możliwe korzyści w zakresie zdrowia psychicznego.
Jednocześnie niektóre prace badawcze stały się przedmiotem sporów, zarówno dotyczących metodologii, jak i interpretacji wyników. Temat ten pozostaje przedmiotem intensywnej debaty naukowej i politycznej, a ocena długoterminowych skutków medycznej tranzycji u dzieci wciąż jest badana w wielu krajach.
Złożone przyczyny dysforii płciowej
Psychiatrzy i psychologowie zwracają uwagę, że dysforia płciowa u młodych osób może współwystępować z innymi problemami zdrowia psychicznego, takimi jak zaburzenia lękowe, zaburzenia ze spektrum autyzmu, depresja czy zaburzenia osobowości. Zależności te są ujmowane różnie w poszczególnych systemach opieki zdrowotnej, co wpływa na odmienne standardy leczenia i diagnostyki w różnych krajach.
Trwająca debata społeczna
Zapowiedź zmian w Nowej Zelandii wywołała szeroką dyskusję wśród lekarzy, polityków i organizacji zajmujących się prawami osób transpłciowych. Spór koncentruje się wokół kwestii bezpieczeństwa, skuteczności terapii, praw dzieci oraz roli państwa w regulowaniu dostępu do procedur medycznych.
Nowe przepisy mają zostać wdrożone w przyszłym roku. Do tego czasu rząd zapowiada konsultacje oraz przygotowanie szczegółowych regulacji dotyczących diagnostyki i wsparcia psychologicznego dla dzieci i młodzieży doświadczającej dysforii płciowej.